Przedsiębiorca w rozumieniu KC

By , 20 maja 2011

Przedsiębiorca w rozumieniu KC:

Pojęcie przedsiębiorcy zostało zdefiniowane w kilkunastu aktach prawnych.

Prawo administracyjne -> pojęcie przedsiębiorcy – Ustawa o swobodzie gospodarczej z 2004 roku.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Prawo publiczne – normy regulujące stosunki między państwem a obywatelem.

Prawo prywatne – jego częścią jest prawo cywilne i prawo handlowe.

W 2003 roku do KC dodano definicję przedsiębiorcy – Art. 431 KC. Wprowadzono również firmę i prokurę.

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna (ułomna osoba prawna), która nie ma osobowości prawnej, ale przepis przyznaje jej zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zarobkową.

Kryterium podmiotowe:
– osoba fizyczna, osoba prawna, niepełna osoba prawna

– spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą

– zakłady budżetowe nie mają osobowości prawnej ani zdolności prawnej, nie mają zatem statusu przedsiębiorcy (pozew -> gmina, gdyż ma podmiotowość prawną)

Kryteria przedmiotowe / rzeczowe:

– działalność gospodarcza lub zarobkowa -> nie została zdefiniowana w KC, ale w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Działalność zarobkowa polega na działalności handlowej, usługowej, wytwórczej, budowlanej, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin.

Art. 2 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i na własne ryzyko.

– istotne jest, czy działalność może generować zysk wyrażony w pieniądzu (nieważne, czy faktycznie go przynosi).

– nie jest działalnością gospodarczą zawarcie umowy przez pracownika.

– działalnością gospodarczą jest działalność zorganizowana i stała (zespół skł. majątkowych -> przedsiębiorstwo).

– zamiar osoby do prowadzenia tej działalności w sposób stały (przedsiębiorcą nie jest osoba, która okazjonalnie świadczy usługi)

– nie ma znaczenia dla statusu przedsiębiorcy, czy jest się zarejestrowanym czy nie

KC nie wspomina w ogóle o rejestracji przedsiębiorcy, Ustawa nakłada jednak obowiązek dokonania zgłoszenia do rejestru:

– Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej (CEDG)

– Krajowy Rejestr Sądowy (KRS)

Przedsiębiorca może zacząć działać, gdy dokona wpisu do rejestru – nie przesądza to jednak o jego statucie.

-> Działalność zarobkowa – działalność polegająca na wykonywaniu wolnych zawodów (w polskim prawie nie zdefiniowano pojęcia “wolny zawód”), definicja poprzez cechy, np.: zawody prawnicze, lekarze, farmaceuci, architekci, inżynierowie budownictwa, tłumacze przysięgli

– żeby je wykonywać, trzeba mieć określone kwalifikacje zawodowe (studia wyższe + dodatkowe egzaminy)

– związane z określonym ryzykiem – wyrządzenie szkody określonym osobom -> ryzyko

– obowiązek ustawowy ubezpieczenia OC

– wejście do korporacji

– występują samorządy zawodowe (określone obowiązki nałożone na samorządy zawodowe -> najwyższe standardy świadczenia usług, obowiązek dokształcania i przygotowywania zasad wykonywania zawodu -> zasady etyki zawodowej i sądy dyscyplinarne)

Od roku 2001 osoby wykonujące wolny zawód są traktowane jako przedsiębiorcy -> mają status przedsiębiorcy.

Firma – w 2003 roku uregulował ją KC.

Kodeks Handlowy – 1934 r. -> wcześniej.

Zmiana: do roku 2003 firmę miały tylko spółki prawa handlowego.

Firma to nazwa, pod którą działa przedsiębiorca (przepisy prawa cywilnego).

Firma związana jest z przedsiębiorcą, a nie przedsiębiorstwem!

Najpierw należy określić elementy firmy:

a) obligatoryjne

b) fakultatywne (dodatkowe elementy, mogą się pojawić, ale nie muszą)

Firma osoby fizycznej:

Obowiązkowo: imię i nazwisko

Fakultatywnie: pseudonim, rodzaj wykonywanej działalności gospodarczej, miejsce wykonywania działalności, źródła zaopatrzenia

Firma osoby prawnej:

Obowiązkowo: nazwa firmy, forma organizacyjno-prawna (spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością)

Fakultatywne: rodzaj wykonywanej działalności, miejsce, źródła zaopatrzenia, nazwisko osoby fizycznej związanej z powstaniem czy działalnością osoby prawnej (osoba fizyczna musi wyrazić na to zgodę)

Firma niepełnej osoby prawnej – kodeks nie wprowadza szczególnych postanowień, KSH szczegółowo mówi, jak ta firma ma być dobierana.

Odróżnienie między firmą a nazwą przedsiębiorstwa:

Kwiaciarnia “Krokusik” – nazwa przedsiębiorstwa

Janina Kowalska – firma osoby fizycznej

Firmy nie można zbyć, można zbyć nazwę przedsiębiorstwa. Nazwa i firma mogą się pokrywać.

Firma a znaki towarowe:

Firma – ochrona w KC, nazwa

Znaki towarowe – rozpisanie graficzne nazwy, zarejestrowane

Jeżeli nie jest to zarejestrowane -> Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

KC przewiduje określone zasady dobierania firmy:

– zasada prawdziwości – firma nie może wprowadzać w błąd osób trzecich wchodzących z nią w stosunki, ani w stosunku do formy prawnej, ani innych elementów (np. nazwanie kwiaciarni piekarnią)

– zasada wyłączności – firma ma się dostatecznie odróżniać od firm innych przedsiębiorców działających na rynku

Rynek (Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów) – rynek towarów i usług, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę, właściwości są uznawane przez nabywców za substytuty isą oferowane na obszarze, gdzie panują:

– przedmiotowe kryteria

– terytorialne kryteria

– zasada jawności firmy – przedsiębiorstwo ma nie tylko prawo do firmy, ale i do posługiwania się firmą -> rejestr KRS i przedsiębiorstw

– zasada jedności firmy – przedsiębiorstwo może mieć tylko jedną firmę

Wyjątek od zasady jedności -> firma oddziałowa.

Przedsiębiorcy, którzy mają oddziały, mogą je zarejestrować. Firma oddziałowa -> pełna firma przedsiębiorstwa + dodatek “oddział” i miejsce siedziby oddziału (miejscowość) (np. firmy banków)

– zasada ciągłości (kontynuacji) – w przypadku przekształcenia osoby prawnej -> osoba prawna może zachować dotychczasową firmę, ale zmienia się dodatek wskazujący na formę prawną.

Jeżeli w ramach przekształcenia dojdzie do zmiany firmy w spółkach handlowych, to (Art. 554 KSH) spółka ma obowiązek używania obok nowej firmy dawnej firmy z dodatkiem “dawniej” przez okres co najmniej roku od przekształcenia.

W przypadku utraty członkostwa przez wspólnika w spółce osobowej -> spółka może zachować nazwisko byłego wspólnika w spółce, przy czym konieczna jest jego zgoda wyrażona na piśmie, a w przypadku jego śmierci – zgoda rodziny.

Zasadę stosuje się również w przypadku kontynuowania działalności przez osobę fizyczną będącą następcą innej osoby fizycznej, której działalność jest kontynuowana.

Zakaz zbywania prawa do firmy. Przedsiębiorca może jednak upoważnić innego przedsiębiorcę do prowadzenia tej działalności, o ile nie wprowadza to w błąd.

Ochrona prawa do firmy:

1. Uprawnienia, gdy naruszone zostało prawo do firmy – żądanie zaprzestania działań naruszających prawa do firmy, naprawę szkód oraz oświadczenia pisemnego, wydania korzyści, które uzyskała firma naruszająca to prawo.

2. Uprawnienia, gdy prawo do firmy jest zagrożone – przedsiębiorca może domagać się zaniechania działalności.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji również reguluje ochronę praw do firmy.

Prokura ( razem z przepisami dotyczącymi firmy):

Art. 1091-1099 KSH

Pełnomocnictwo handlowe, które daje najszerszy zakres umocowania, a zakres umocowania wskazany jest w przepisach ustawy.

Prokury może udzielić przedsiębiorca podlegający obowiązkowemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców.

Do roku 2003 prokury mogły udzielać tylko spółki prawa handlowego.

Najszersze pełnomocnictwo.

Umocowanie do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Prokury nie można ograniczyć wobec osób trzecich. W przypadku pełnomocnictwa zakres umocowania wynika z ustaleń z mocodawcą, w przypadku prokury umocowanie wynika z ustawy.

Prokura podlega ujawnieniu w rejestrze przedsiębiorców (odpis, wyciąg z krajowego rejestru przedsiębiorców).

Prokurentem może być tylko osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnej.

Prokura jest jednostronną czynnością prawną (oświadczenie mocodawcy, zgoda prokurenta nie jest wymagana). Jest to czynność prawna o charakterze upoważniającym. Upoważnienie w imieniu i na rzecz mocodawcy. Prokurent może być zobowiązany do działania, ale będzie to wynikało ze stosunku wewnętrznego łączącego mocodawcę i prokurenta (stosunek pracy, umowa zlecenia, umowa agencyjna, umowa o charakterze nienazwanym).

Zobowiązanie wynika z takiego stosunku podstawowego.

Stosunek szczególnego zaufania – prokura.

Prokura może być w każdym czasie odwołana. Nie można zrzec się odwołania prokury.

Wpis ma charakter deklaratoryjny – potwierdza to, co się już stało, prokurentem jest się od momentu otrzymania prokury.

Rejestr – bezpieczeństwo obrotu.

Forma udzielenia prokury:

– w formie pisemnej pod rygorem nieważności

Wyjątki działań prokurenta:

– zbycie przedsiębiorstwa

– dokonanie czynności prawnej, na mocy której następuje oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania (dzierżawa)

– zbywanie i obciążanie nieruchomości

Do tych czynności prokurent musi mieć szczególne pełnomocnictwo.

Pełnomocnictwa takie muszą być udzielane w szczególnej formie (np. zbycie nieruchomości – akt notarialny).

Prokura w pozostałych przypadkach nie wymaga szczególnych form.

Prokura upoważnia prokurenta do ustanowienia kolejnych prokurentów. Nie może przenieść prokury, może jednak ustanowić pełnomocników.

Prokura może zostać w każdym razie odwołana:

– śmierć prokurenta

– rozwiązanie, ogłoszenie upadłości, przekształcenie przedsiębiorcy, wykreślenie z rejestru

– utrata zdolności do czynności prawnych prokurenta

Rodzaje prokury:

– samodzielna – prokura, na podstawie której prokurent może samodzielnie składać oświadczenia woli (zgodnie z KC – czynn.)

– łączna – udzielona wtedy, gdy nie ma 100% zaufania do prokurenta, wtedy do złożenia oświadczenia woli w imieniu mocodawcy konieczne są dwie lub więcej osób (prokurentów), niekoniecznie w tym samym czasie

Przyjęcie oświadczenia woli -> każdy z prokurentów może osobno

Prokura łączna niewłaściwa – prokurent może składać oświadczenia woli w imieniu mocodawcy, ale tylko współdziałając z członkiem organu mocodawcy.

Prokura oddziałowa – przedsiębiorca jej udziela i ogranicza jej zakres do działalności wpisanych do rejestru oddziałów (głównie banki i towarzystwa ubezpieczeniowe).

Comments are closed

OfficeFolders theme by Themocracy