Możliwość komentowania Reprezentacja spółki została wyłączona

Komplementariusze mają prawo reprezentacji spółki komandytowej na zewnątrz. Komandytariusze takiego prawa nie mają. Komplementariuszowi można takie prawo odebrać (ale musi być jeszcze co najmniej jeden komplementariusz). Kodeks dopuszcza możliwość udzielenia komandytariuszowi pełnomocnictwa do reprezentowania spółki. Możliwe jest również udzielenie prokury komandytariuszowi. Art. 118 paragraf 2 – komandytariusz ma ujawnić drugiej stronie, że występuje jako pełnomocnik lub prokurent. Jeżeli nie ujawnia pełnomocnictwa, to ponosi odpowiedzialność jako komplementariusz z tytułu tej czynności prawnej.

Możliwość komentowania Zasady podejmowania działalności gospodarczej została wyłączona

Zasady podejmowania działalności gospodarczej:

– Ustawa z 2.07.2004 o swobodzie działalności gospodarczej, Art. 4 Ustawy -> przedsiębiorca jest osobą fizyczną, osobą prawną, jednostka organizacyjna nie ma osobowości prawnej, ale zdolność prawną wykonywania działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własne ryzyko

Art. 2 Ustawy -> działalność gospodarcza – zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Potencjalnie może przynosić zyski -> działalność zarobkowa.

Zorganizowana – przedsiębiorca nadał temu ramy prawne.

Ciągła – z zamiarem stałego prowadzenia działalności.

W ustawie również -> działalność zawodowa jako działalność gospodarcza.

Art. 3 Ustawy – wyłączenia w zakresie wykonywania ustawy:

– działalność wytwórcza w rolnictwie, w zakresie upraw, chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa, rybactwa śródlądowego, wynajmowania przez rolników pokoi, wydawanie posiłków i innych usług związanych z pobytem turystów (agroturystyka)

Art. 14 – przedsiębiorca może podjąć działalność w momencie zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, rejestru.

Obowiązuje konstytucyjna zasada wolności gospodarczej. Art. 6 – wolne dla każdego, na równych prawach, z zachowaniem przepisów. Nie jest to jednak zasada nieograniczona.

Ograniczenia działalności gospodarczej:

– np. handel bronią, materiałami wybuchowymi, itp.

Państwo musi ingerować ze względu na interes ogólny.

Ograniczenia zawarte w Ustawie:

1) działalność koncesjonowana – Art. 46 Ust.

– poszukiwanie lub rozpoznanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin

– bezzbiornikowe magazynowanie substancji lub roztworów w górotworze (działalność związana z górnictwem)

– wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz technologiami i wyrobami związanymi z wojskiem

– wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie, obrót paliwami i energią

– ochrona osób i mienia

– rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych

– przewozy lotnicze

Odrębne regulacje prawne – np. dotyczące uzyskiwania takich koncesji

Nowe koncesje – państwo -> bezpieczeństwo państwa i interes publiczny

2) działalność regulowana – w myśl odrębnych przepisów niż Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, odmienny, dodatkowy wpis oprócz rejestru przedsiębiorców. Wpis do [rejestru?] działalności regulowanej.

Na poziomie wpisu nie ma kontroli, czy działalność spełnia wymagania przewidziane w odrębnej ustawie.

3) działalność wymagająca zezwoleń

Konieczność uzyskania zezwoleń lub licencji na prowadzenie określonej działalności. Art. 75 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – np. sprzedaż i obrót napojami alkoholowymi.

Art. 14 ust. 1 Ustawy – przedsiębiorca może podjąć działalność w dniu złożenia wniosku do Ewidencji Działalności Gospodarczej po wpisie do rejestru przedsiębiorców (KRS).

Ewidencja  działalności – przedsiębiorcy, którzy mają status osoby fizycznej.

Reszta – KRS.

Wyjątek -> spółka kapitałowa w organizacji, może podjąć działalność przed dokonaniem wpisu do rejestru.

Art. 23 Ustawy – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej. Prowadzi ją Ministerstwo Gospodarki.

Osoba fizyczna – rejestr. Udostępnianie informacji o przedsiębiorcach a także innych podmiotach, jeżeli wskazuje na to ustawa.

Ewidencja działalności gospodarczej -> do marca 2009 gmina, przedsiębiorca będący osobą fizyczną. Od marca 2009 Centralna Ewidencja -> Minister.

Możliwe składanie wniosków drogą elektroniczną.

W wersji elektronicznej również możliwe -> gmina -> gmina w formie elektronicznej przesyła do Centralnej Ewidencji. Ewidencja ta ma charakter jawny.

Do końca 2011 roku -> przepisanie (z urzędu) do Centralnej Ewidencji.

Ustawa o KRS z 20.08.1997 roku -> weszła w życie w styczniu 2001.

KRS – krajowy rejestr sądowy, prowadzony w systemie centralnym wykaz danych podmiotów, które występują w obrocie i podlegają obowiązkowemu wpisowi do tego rejestru. Jest to jeden rejestr, centralny.

Zastąpił on w 2001 roku inne rejestry.

Założenie Ustawy -> wszystkie podmioty występujące w obrocie miały być tam wpisane. Zasady kompletności nie udało się zrealizować. np. nie są wpisane do KRS’u związki gminne, kościoły, uczelnie wyższe, instytucje kultury.

KRS składa się z 3 rejestrów:

1) Rejestr przedsiębiorców

2) Rejestr stowarzyszeń i innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej

3) Rejestr dłużników niewypłacalnych

KRS prowadzą sądy gospodarcze rejonowe. Zwykle obejmują teren województwa. W województwie śląskim są 4. Ministerstwo Sprawiedliwości może zadecydować, czy będzie ich więcej.

Wpis i kontrola wpisów:

Obok KRS działa Centralna Informacja KRS. Zajmuje się ona prowadzeniem zbioru elektronicznego katalogu dokumentów spółek, udzielaniem informacji z rejestru, tworzeniem i rejestracją.

Zaświadczenia, wyciągi, odpisy, informacje z KRS.

Rejestr jest jawny. Każdy ma prawo do dostępu do tych danych.

Nie trzeba wykazywać interesu co do uzyskania danej informacji, wyciągu, itd.

Wyjątki -> Rejestr dłużników

Każdy ma prawo do wglądu do dokumentów rejestrowych. Prowadzony jest elektroniczny katalog dokumentów spółek.

Art. 8A Ustawy o KRS wymienia te dokumenty (teksty jednolite).

Każdy zainteresowany ma prawo do kopii tych dokumentów.

Centralna Informacja o KRS bezpłatnie udostępnia informacje na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości o podmiotach wpisanych do rejestru. Nazwa firmy, nr KRS, nr NIP, siedziba przedsiębiorcy, organ uprawniony do reprezentacji.

Rejestr 2 – informuje, że dana organizacja otrzymała status organizacji pożytku publicznego.

Dane aktualizowane są raz w tygodniu.

Wpis do KRS -> określone domniemania:

– dane wpisane do rejestru są danymi wpisanymi do rejestru

– podmiot, który jest wpisany do rejestru nie może wobec osób trzecich znajdujących się w dobrej wierze zasłaniać się zarzutami, że wpis nie jest zgodny z faktycznym stanem rzeczy

– każdy podmiot ma 7 dni na wpis lub zmianę informacji (np. wpis nowych członków zarządu)

Art. 17 Ustawy o KRS – dane niezgodne ze zgłoszeniem, dane nieobjęte wnioskiem -> sąd wpisał przez pomyłkę. Nie można się tym zasłaniać, jeżeli przedsiębiorca nie zgłosił się, żeby to zmienić.

Podmiot rejestrowany ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane zgłoszeniem niewłaściwych danych, jeśli takie wpisane są na jego wniosek.

1. Skutki prawne:

– wpisy deklaratoryjne – potwierdzające fakt

– wpisy konstytutywne – skutki prawne powstają z momentem wpisu

Gdy przepis wyraźnie do przew. -> wpis konstytutywny.

(wpisy, na podstawie których powstaje podmiot -> wszystkie wpisy spółek prawa handlowego -> powołujące je to wpisy konstytutywne; podwyższenie kapitału zakładowego)

2. Wpisy:

1) charakter pozytywny – nowa informacja do rejestru

2) charakter negatywny – wpisy wykreślające

3. Wpisy dokonywane:

1) na wniosek

2) z urzędu (np. wpis o ogłoszeniu upadłości)

Zasadą jest, że wpisy dokonywane są na wniosek.

4. Wpisy:

1) obowiązkowe

2) fakultatywne – takie wnioski bardzo rzadko się pojawiają, wniosek o wpis o majątkowych stosunkach małżeńskich – wspólnicy handlowych spółek osobowych

Postępowanie o wpis do KRS to postępowanie szczególne.

Wszystkie wnioski o wpis składane są na urzędowych formularzach. Dostępne są one na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości.

Wniosek od razu podlega opłacie:

– handlowe spółki osobowe – 800 zł

– spółki kapitałowe – 1500 zł

Wniosek z załącznikami + dowód opłaty sądowej za wpis + opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Wniosek nieprawidłowo opłacony czy nie na urzędowym formularzu -> zwrot wniosku ze wskazaniem braku. W terminie 7 dni od zwrotu – poprawki -> wtedy przyjmuje się, że z 1-szym terminem.

Zwrotowi podlega także wniosek nieprawidłowo wypełniony.

Po dokonaniu badania formularzowego -> badanie materialne wniosku – art. 23. Sąd bada, czy dołączone dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa. Sąd Rejestrowy może badać, czy dane zgłoszone do rejestru są zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości.

Do rejestru przedsiębiorców wpisuje się (art. 36):

– wszystkie spółki handlowe

– europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych

– spółka europejska

– spółdzielnie, spółdzielnie europejskie

– przedsiębiorstwa państwowe

– jednostki badawczo-rozwojowe

– towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych

– inne osoby prawne, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają wpisowi do rejestru stowarzyszeń…

– oddziały przedsiębiorstw zagranicznych

Rozporządzenie wykonawcze do ustawy -> Rozporządzenie w sprawie szczegółowego prowadzenia rejestrów.

Kodeks Spółek Handlowych przewiduje przy każdym podmiocie, co jest konieczne we wniosku.

Fundacja, która z założenia ma na celu działalność non-profit -> rejestr stowarzyszeń. Jeśli prowadzi działalność gospodarczą, podlega również drugiemu wpisowi -> do rejestru przedsiębiorców.

Rejestr stowarzyszeń:

– stowarzyszenia

– inne organizacje społeczne i zawodowe

– fundacje

– publiczne zakłady opieki zdrowotnej

– informacje o uzyskaniu statusu organizacji pożytku publicznego

Wpisy do rejestru stowarzyszeń nie podlegają obowiązkowemu ogłoszeniu w Monitorze.

Rejestr dłużników niewypłacalnych:

– osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, jeżeli została ogłoszona ich upadłość lub jeżeli wniosek został prawomocnie oddalony – bo przedsiębiorca nie ma środków na postępowanie upadłościowe (wpisywany z urzędu)

– umorzono egzekucję z braku środków na postępowanie

– wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, którzy całym majątkiem ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki, jeżeli ogłoszono jej upadłość lub wniosek został odrzucony (z braku środków)

– dłużnicy, którzy zostali zmuszeni do ujawnienia majątku

– osoby, które przez sąd upadłościowy zostały pozbawione prawa do prowadzenia działalności czy prawa do bycia członkiem zarządu, pełnomocnikiem w przedsiębiorstwie państwowym, spółce handlowej, spółdzielni

– osoby, które zalegają z alimentami

Nie podlegają one ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

W przypadku wykreślenia dane nie są w ogóle ujawniane.

Dział IV Rejestru Przedsiębiorców – dane dotyczące zaległości ZUS, podatkowych, upadłości, egzekucje. Nie są objęte domniemaniem prawdziwości.

KSH – 2000 r. Od 01.01.2001 r.

Zastąpił Kodeks Handlowy z 1934 roku.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego. 1996 rok – początek prac nad projektem.

Nawiązuje do rozwiązań Kodeksu Handlowego. Spełnia zasadę kontynuacji.

Dostosowany do regulacji unijnych.

Obejmuje 631 artykułów.

Wchodził w życie wraz z dwoma innymi aktami prawnymi (Prawo działalności gospodarczej, Ustawa o KRS).

Nowe spółki – spółka partnerska i spółka komandytowo-akcyjna.

Łączenie, podział, przekształcenie spółek handlowych – szczegółowa regulacja.

KSH zawiera też przepisy karne.

Art. 2 KSH – w sprawach nieuregulowanych w KSH zastosowanie znajdują przepisy KC (lex specialis w stosunku do KC)

Ograniczona autonomia w stosunku do regulacji prawa handlowego. Właściwość, natura stosunku spółki, przepisy KC należy stosować odpowiednio.

Możliwość komentowania Przedsiębiorca w rozumieniu KC została wyłączona

Przedsiębiorca w rozumieniu KC:

Pojęcie przedsiębiorcy zostało zdefiniowane w kilkunastu aktach prawnych.

Prawo administracyjne -> pojęcie przedsiębiorcy – Ustawa o swobodzie gospodarczej z 2004 roku.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Prawo publiczne – normy regulujące stosunki między państwem a obywatelem.

Prawo prywatne – jego częścią jest prawo cywilne i prawo handlowe.

W 2003 roku do KC dodano definicję przedsiębiorcy – Art. 43¹ KC. Wprowadzono również firmę i prokurę.

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna (ułomna osoba prawna), która nie ma osobowości prawnej, ale przepis przyznaje jej zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zarobkową.

Kryterium podmiotowe:
– osoba fizyczna, osoba prawna, niepełna osoba prawna

– spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą

– zakłady budżetowe nie mają osobowości prawnej ani zdolności prawnej, nie mają zatem statusu przedsiębiorcy (pozew -> gmina, gdyż ma podmiotowość prawną)

Kryteria przedmiotowe / rzeczowe:

– działalność gospodarcza lub zarobkowa -> nie została zdefiniowana w KC, ale w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Działalność zarobkowa polega na działalności handlowej, usługowej, wytwórczej, budowlanej, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin.

Art. 2 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i na własne ryzyko.

– istotne jest, czy działalność może generować zysk wyrażony w pieniądzu (nieważne, czy faktycznie go przynosi).

– nie jest działalnością gospodarczą zawarcie umowy przez pracownika.

– działalnością gospodarczą jest działalność zorganizowana i stała (zespół skł. majątkowych -> przedsiębiorstwo).

– zamiar osoby do prowadzenia tej działalności w sposób stały (przedsiębiorcą nie jest osoba, która okazjonalnie świadczy usługi)

– nie ma znaczenia dla statusu przedsiębiorcy, czy jest się zarejestrowanym czy nie

KC nie wspomina w ogóle o rejestracji przedsiębiorcy, Ustawa nakłada jednak obowiązek dokonania zgłoszenia do rejestru:

– Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej (CEDG)

– Krajowy Rejestr Sądowy (KRS)

Przedsiębiorca może zacząć działać, gdy dokona wpisu do rejestru – nie przesądza to jednak o jego statucie.

-> Działalność zarobkowa – działalność polegająca na wykonywaniu wolnych zawodów (w polskim prawie nie zdefiniowano pojęcia “wolny zawód”), definicja poprzez cechy, np.: zawody prawnicze, lekarze, farmaceuci, architekci, inżynierowie budownictwa, tłumacze przysięgli

– żeby je wykonywać, trzeba mieć określone kwalifikacje zawodowe (studia wyższe + dodatkowe egzaminy)

– związane z określonym ryzykiem – wyrządzenie szkody określonym osobom -> ryzyko

– obowiązek ustawowy ubezpieczenia OC

– wejście do korporacji

– występują samorządy zawodowe (określone obowiązki nałożone na samorządy zawodowe -> najwyższe standardy świadczenia usług, obowiązek dokształcania i przygotowywania zasad wykonywania zawodu -> zasady etyki zawodowej i sądy dyscyplinarne)

Od roku 2001 osoby wykonujące wolny zawód są traktowane jako przedsiębiorcy -> mają status przedsiębiorcy.

Firma – w 2003 roku uregulował ją KC.

Kodeks Handlowy – 1934 r. -> wcześniej.

Zmiana: do roku 2003 firmę miały tylko spółki prawa handlowego.

Firma to nazwa, pod którą działa przedsiębiorca (przepisy prawa cywilnego).

Firma związana jest z przedsiębiorcą, a nie przedsiębiorstwem!

Najpierw należy określić elementy firmy:

a) obligatoryjne

b) fakultatywne (dodatkowe elementy, mogą się pojawić, ale nie muszą)

Firma osoby fizycznej:

Obowiązkowo: imię i nazwisko

Fakultatywnie: pseudonim, rodzaj wykonywanej działalności gospodarczej, miejsce wykonywania działalności, źródła zaopatrzenia

Firma osoby prawnej:

Obowiązkowo: nazwa firmy, forma organizacyjno-prawna (spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością)

Fakultatywne: rodzaj wykonywanej działalności, miejsce, źródła zaopatrzenia, nazwisko osoby fizycznej związanej z powstaniem czy działalnością osoby prawnej (osoba fizyczna musi wyrazić na to zgodę)

Firma niepełnej osoby prawnej – kodeks nie wprowadza szczególnych postanowień, KSH szczegółowo mówi, jak ta firma ma być dobierana.

Odróżnienie między firmą a nazwą przedsiębiorstwa:

Kwiaciarnia “Krokusik” – nazwa przedsiębiorstwa

Janina Kowalska – firma osoby fizycznej

Firmy nie można zbyć, można zbyć nazwę przedsiębiorstwa. Nazwa i firma mogą się pokrywać.

Firma a znaki towarowe:

Firma – ochrona w KC, nazwa

Znaki towarowe – rozpisanie graficzne nazwy, zarejestrowane

Jeżeli nie jest to zarejestrowane -> Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

KC przewiduje określone zasady dobierania firmy:

– zasada prawdziwości – firma nie może wprowadzać w błąd osób trzecich wchodzących z nią w stosunki, ani w stosunku do formy prawnej, ani innych elementów (np. nazwanie kwiaciarni piekarnią)

– zasada wyłączności – firma ma się dostatecznie odróżniać od firm innych przedsiębiorców działających na rynku

Rynek (Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów) – rynek towarów i usług, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę, właściwości są uznawane przez nabywców za substytuty isą oferowane na obszarze, gdzie panują:

– przedmiotowe kryteria

– terytorialne kryteria

– zasada jawności firmy – przedsiębiorstwo ma nie tylko prawo do firmy, ale i do posługiwania się firmą -> rejestr KRS i przedsiębiorstw

– zasada jedności firmy – przedsiębiorstwo może mieć tylko jedną firmę

Wyjątek od zasady jedności -> firma oddziałowa.

Przedsiębiorcy, którzy mają oddziały, mogą je zarejestrować. Firma oddziałowa -> pełna firma przedsiębiorstwa + dodatek “oddział” i miejsce siedziby oddziału (miejscowość) (np. firmy banków)

– zasada ciągłości (kontynuacji) – w przypadku przekształcenia osoby prawnej -> osoba prawna może zachować dotychczasową firmę, ale zmienia się dodatek wskazujący na formę prawną.

Jeżeli w ramach przekształcenia dojdzie do zmiany firmy w spółkach handlowych, to (Art. 554 KSH) spółka ma obowiązek używania obok nowej firmy dawnej firmy z dodatkiem “dawniej” przez okres co najmniej roku od przekształcenia.

W przypadku utraty członkostwa przez wspólnika w spółce osobowej -> spółka może zachować nazwisko byłego wspólnika w spółce, przy czym konieczna jest jego zgoda wyrażona na piśmie, a w przypadku jego śmierci – zgoda rodziny.

Zasadę stosuje się również w przypadku kontynuowania działalności przez osobę fizyczną będącą następcą innej osoby fizycznej, której działalność jest kontynuowana.

Zakaz zbywania prawa do firmy. Przedsiębiorca może jednak upoważnić innego przedsiębiorcę do prowadzenia tej działalności, o ile nie wprowadza to w błąd.

Ochrona prawa do firmy:

1. Uprawnienia, gdy naruszone zostało prawo do firmy – żądanie zaprzestania działań naruszających prawa do firmy, naprawę szkód oraz oświadczenia pisemnego, wydania korzyści, które uzyskała firma naruszająca to prawo.

2. Uprawnienia, gdy prawo do firmy jest zagrożone – przedsiębiorca może domagać się zaniechania działalności.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji również reguluje ochronę praw do firmy.

Prokura ( razem z przepisami dotyczącymi firmy):

Art. 109¹-109⁹ KSH

Pełnomocnictwo handlowe, które daje najszerszy zakres umocowania, a zakres umocowania wskazany jest w przepisach ustawy.

Prokury może udzielić przedsiębiorca podlegający obowiązkowemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców.

Do roku 2003 prokury mogły udzielać tylko spółki prawa handlowego.

Najszersze pełnomocnictwo.

Umocowanie do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Prokury nie można ograniczyć wobec osób trzecich. W przypadku pełnomocnictwa zakres umocowania wynika z ustaleń z mocodawcą, w przypadku prokury umocowanie wynika z ustawy.

Prokura podlega ujawnieniu w rejestrze przedsiębiorców (odpis, wyciąg z krajowego rejestru przedsiębiorców).

Prokurentem może być tylko osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnej.

Prokura jest jednostronną czynnością prawną (oświadczenie mocodawcy, zgoda prokurenta nie jest wymagana). Jest to czynność prawna o charakterze upoważniającym. Upoważnienie w imieniu i na rzecz mocodawcy. Prokurent może być zobowiązany do działania, ale będzie to wynikało ze stosunku wewnętrznego łączącego mocodawcę i prokurenta (stosunek pracy, umowa zlecenia, umowa agencyjna, umowa o charakterze nienazwanym).

Zobowiązanie wynika z takiego stosunku podstawowego.

Stosunek szczególnego zaufania – prokura.

Prokura może być w każdym czasie odwołana. Nie można zrzec się odwołania prokury.

Wpis ma charakter deklaratoryjny – potwierdza to, co się już stało, prokurentem jest się od momentu otrzymania prokury.

Rejestr – bezpieczeństwo obrotu.

Forma udzielenia prokury:

– w formie pisemnej pod rygorem nieważności

Wyjątki działań prokurenta:

– zbycie przedsiębiorstwa

– dokonanie czynności prawnej, na mocy której następuje oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania (dzierżawa)

– zbywanie i obciążanie nieruchomości

Do tych czynności prokurent musi mieć szczególne pełnomocnictwo.

Pełnomocnictwa takie muszą być udzielane w szczególnej formie (np. zbycie nieruchomości – akt notarialny).

Prokura w pozostałych przypadkach nie wymaga szczególnych form.

Prokura upoważnia prokurenta do ustanowienia kolejnych prokurentów. Nie może przenieść prokury, może jednak ustanowić pełnomocników.

Prokura może zostać w każdym razie odwołana:

– śmierć prokurenta

– rozwiązanie, ogłoszenie upadłości, przekształcenie przedsiębiorcy, wykreślenie z rejestru

– utrata zdolności do czynności prawnych prokurenta

Rodzaje prokury:

– samodzielna – prokura, na podstawie której prokurent może samodzielnie składać oświadczenia woli (zgodnie z KC – czynn.)

– łączna – udzielona wtedy, gdy nie ma 100% zaufania do prokurenta, wtedy do złożenia oświadczenia woli w imieniu mocodawcy konieczne są dwie lub więcej osób (prokurentów), niekoniecznie w tym samym czasie

Przyjęcie oświadczenia woli -> każdy z prokurentów może osobno

Prokura łączna niewłaściwa – prokurent może składać oświadczenia woli w imieniu mocodawcy, ale tylko współdziałając z członkiem organu mocodawcy.

Prokura oddziałowa – przedsiębiorca jej udziela i ogranicza jej zakres do działalności wpisanych do rejestru oddziałów (głównie banki i towarzystwa ubezpieczeniowe).

Możliwość komentowania Reprezentacja spółki została wyłączona

Reprezentacja spółki:

– przepis dyspozytywny – każdy ze wspólników ma prawo do reprezentacji spółki w takim zakresie, w jakim mu przysługuje prowadzenie spraw spółki, jeżeli w umowie spółki nie uregulowano inaczej

– w czynnościach przekraczających zwykły zarząd konieczne jest wspólne oświadczenie woli

– w umowie lub uchwale można postanowić inaczej

Fałszywy pełnomocnik – ktoś zawiera umowę w imieniu innej osoby, umowa nie wiąże tego, kto był “fałszywie” reprezentowany.

Wierzyciel nigdy nie ma pewności co do tego, że została mu okazana aktualna umowa spółki.

Zysk – dzielony jest po zakończeniu działalności spółki.

W spółce o dłuższej umowie – wspólnicy mogą się domagać podziału majątku po zakończeniu roku obrotowego.

W praktyce:

– krótkie okresy obrotowe

– zysk dzielony zaliczkowo

Wspólnicy w spółce cywilnej nie mogą być pracownikami tej spółki.

Zasada kodeksowa – zyski dzieli się po równo, jednak umowa może stanowić inaczej (najczęściej proporcjonalnie do wniesionych wkładów).

Spółka jest umową losową – może przynosić zyski lub straty.

Straty -> wspólnicy uczestniczą w nich tak samo jak w zyskach, umowa spółki może jednak przewidywać inaczej.

Wspólnika nie można wyłączyć od udziału w zysku, można go jednak wyłączyć od udziału w stratach.

Możliwość komentowania Dopóki nie ma zabezpieczenia została wyłączona

Zabezpieczenie nie przysługuje kontrahentowi, który o złym stanie finansowym drugiego wiedział w chwili zawarcia umowy.

Można stosować zabezpieczenia majątkowe, np. weksel gwarantowany, zastaw.

Art. 490 KC – powstrzymanie się od spełnienia świadczenia przez jednego kontrahenta, gdy spełnienie świadczenia przez drugiego jest niepewne.

„Zły stan majątkowy” – to pojęcie jest szersze, niż „niewypłacalność”.

Uprawnienie do powstrzymywania się od spełnienia świadczenia jest również zawarte w Europejskim Prawie Kontraktów.

Uczestnicy wykonania zobowiązania:

– kontrahenci

– strony umowy

Dłużnik działa na rzecz wierzyciela. Obie role występują w umowach wzajemnych.

Wykonanie zobowiązania – uzyskanie świadczenia przez wierzyciela.

Dłużnik nie ma obowiązku osobistego świadczenia – o tym decyduje sam.

Korzystając z pomocy innych osób przy wykonywaniu zobowiązania dłużnik działa na własne ryzyko.

Art. 474 KC – chroni interesy wierzyciela – to nie on ponosi ryzyko, posługując się osobami trzecimi. Wierzyciel ma roszczenia do dłużnika, osoby trzecie (podwykonawcy) nie mają zobowiązań.

Wierzyciel nie może nie przyjąć świadczenia od osoby trzeciej, jeżeli działa ona w imieniu dłużnika.

Art. 356² KC – nie może odmówić, gdy osoba trzecia działa bez zgody.

Wierzyciel może odmówić świadczenia, gdy wierzytelność nie jest wymagalna z treści kontraktu, z ustawy lub ze świadczenia.

Wymagalność z treści kontraktu: wierzyciel spełnia osobiście lub przez przedsiębiorstwo.

Z ustawy wynika czasami świadczenie osobiste, np. umowa zlecenie.

Art. 738 – przyjmujący wykonuje zlecenie osobiście. W wyjątkowych okolicznościach świadczenie może wykonać osoba trzecia (substytut), gdy wynika to z umowy lub ze zwyczaju.

Art. 647¹ KC – wykonanie w umowach o roboty budowlane. Jeśli strony nie określiły zakresu robót podwykonawców, to zobowiązuje się do tego sam wykonawca. Wszystkie umowy z podwykonawcami zawierane są za zgodą inwestora.

Świadczenie osobiste – wynika z natury świadczenia, np. zdolność konkretnej osoby (np. eksperta w jakichś sprawach).

Europejskie Prawo Kontraktów dopuszcza posłużenie się przy wykonaniu osobą trzecią, jeżeli kontrakt nie wymaga świadczenia osobistego.

Do przyjęcia świadczenia uprawniony jest wierzyciel, może on również upoważnić innych. Może to również wynikać z przepisów prawa – w postępowaniu upadłościowym.

Spełnienie świadczenia do rąk osoby nieuprawnionej (nie-wierzyciela) nie zwalnia dłużnika ze zobowiązania.

Brak uprawnienia – może być cofnięty przez późniejsze przyjęcie zobowiązania przez wierzyciela.

1)      Ochrona dłużnika – do rąk osoby nieuprawnionej. Wówczas zgłasza się umocowana osoba, która pokazuje pokwitowanie wystawione przez wierzyciela

2)      Ochrona dłużnika (art. 512 KC) – wierzyciel zbył swoją wierzytelność – dopóki dłużnik nie został zawiadomiony o tej cesji wierzytelności, zwalnia się ze zobowiązania świadczenia do rąk wierzyciela

3)      Ochrona dłużnika, spóźnienie – świadectwo do rąk pełnomocnika, którego pełnomocnictwo wygasło – dłużnika chroni to, że wcześniej ten osobnik miał pełnomocnictwo i dłużnik nie wiedział o braku pełnomocnictwo.

Możliwość komentowania Reprezentacja przy zawieraniu umów została wyłączona

W przypadku zawierania umów z osobami fizycznymi, które samodzielnie prowadzą działalność gospodarczą, ta osoba reprezentuje siebie.

W przypadku przedsiębiorców, którzy są osobami prawnymi, organ właściwy do reprezentacji oraz sposób reprezentacji określa ustawa i statut i co do zasady zarówno organ jak i zasady reprezentacji podlegają ujawnieniu w KRS (co do zasady, dlatego że mamy takie osoby prawne, które nie są wpisywane do KRS-u). Jest pewna grupa podmiotów, którym ustawy przyznają osobowość prawną, a które nie są wpisywane do KRS-u (np. związki wyznaniowe) oraz osoby prawne, które powstają na podstawie przepisów o charakterze publicznoprawnym (np. związek międzygminny, instytucje kultury, itd.). One nie podlegają wpisowi, ale są osobami prawnymi.

Najprostsza jest sytuacja, gdy podmiot, z którym zawieramy umowę, widnieje w KRS-ie – jesteśmy w stanie sprawdzić, czy podmiot rzeczywiście istnieje, kto jest członkiem organu i jakie są zasady reprezentacji. Co do zasady, w spółkach kapitałowych przy zarządzie wieloosobowym reprezentacja jest łączna, to znaczy oświadczenie woli w imieniu spółki składa dwóch członków zarządu albo członek zarządu i prokurent. Umowa spółki, ewentualnie akt założycielski (w spółkach jednoosobowych), może przewidywać inny sposób reprezentacji. I tak umowa może przewidywać, że w wieloosobowym zarządzie każdy członek zarządu może samodzielnie reprezentować spółkę.

W KRS-ie podlegają ujawnieniu prokurenci. Wpis tego prokurenta do KRS-u powoduje to, że przedsiębiorca nie będzie mógł zasłaniać się tym, że osoba wpisana jako prokurent prokurentem już nie jest. Zawierając kontrakt, jesteśmy chronieni zasadą prawdziwości wpisu.

Pytanie o to, skąd mamy znać wyciąg z KRS. Takich wyciągów udziela Centralna Informacja o KRS – każdy może zwrócić się tam z wnioskiem i uzyska stosowny dokument dotyczący wpisu spółki do rejestru. Możemy sprawdzać dane dotyczące spółki także w wyszukiwarce Centralnej Informacji KRS umieszczonej na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości – albo podajemy tam nr KRS albo nazwę firmy spółki. Minusem tego jest brak informacji w wyszukiwarce o prokurentach. Przeglądanie tych danych jest bezpłatne, natomiast jeżeli chcemy mieć pełne dane spółki, to musimy się zwrócić do Centralnej Informacji o KRS, ale wtedy już jest to odpłatne.

Nie ma terminu ważności wyciągu, nie mamy jednak pewności, czy za pół roku ten wyciąg będzie aktualny – dane mogą ulec zmianie.

Osobę prawną reprezentuje organ. Gdy działa organ, to tak jakby działała sama osoba prawna. Organ działa nie w imieniu osoby, ale za osobę prawną.

Art. 39 odrębnie reguluje w kodeksie kwestię braku umocowania albo przekroczenie zakresu umocowania przez osobę lub osoby, które działały jako organ. W tym wypadku czynność prawna jest nieważna i taka czynność prawna nie może być konwalidowana. Co najwyżej będzie można domagać się zwrotu tego, co świadczono na rzecz tej osoby oraz naprawienia szkody, którą poniosła druga strona, zawierając umowę i nie wiedząc o braku umocowania – dochodzić tego możemy od tego fałszywego organu.

W przypadku pełnomocników konieczne jest okazanie pełnomocnictwa i poinformowanie, że ktoś działa jako pełnomocnik. Prokurenci – wyciąg z KRS.

Możliwość komentowania Wygaśnięcie pełnomocnictwa została wyłączona

Wygaśnięcie pełnomocnictwa następuje w następujących sytuacjach:

– przede wszystkim, dokonanie czynności przez pełnomocnika, do której był umocowany

– upływ terminu, na który pełnomocnictwo zostało udzielone

– ziszczenie się warunku wygasającego

Wygaśnięcie często będzie wiązało się z zakończeniem stosunku podstawowego.

Jeżeli pełnomocnictwo było w umowie o pracę, to wygasa z momentem wygaśnięcia umowy o pracę.

– śmierć lub ustanie bytu prawnego pełnomocnika

Co do zasady, podstawą do wygaśnięcia pełnomocnictwa jest śmierć mocodawcy – chyb, że w pełnomocnictwie jest zastrzeżone inaczej. W takim wypadku, jeżeli wyraźnie to przewidziano, to w takiej sytuacji pełnomocnik będzie reprezentował spadkobierców mocodawcy.

Wygaśnięcie pełnomocnictwa z jakichkolwiek przyczyn rodzi obowiązek zwrotu dokumentu pełnomocnictwa. Pełnomocnik jednak może się domagać odpisu dokumentu pełnomocnictwa z zaznaczeniem na odpisie, że pełnomocnictwo wygasło.

Zwrot dokumentu pełnomocnictwa ma zapobiegać przede wszystkim temu, aby były już pełnomocnik nie dokonywał czynności prawnych w imieniu mocodawcy.

Po co odpis dokumentu pełnomocnictwa? (art. 103, 104 KC) Z uwagi na ochronę pełnomocnika przed pociągnięciem do odpowiedzialności.

Jeśli pełnomocnik dokonuje po wygaśnięciu umocowania czynności prawnej w imieniu mocodawcy, to czynność taka jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć.

Kto może wiedzieć o pierwotnym umocowaniu? Przede wszystkim starzy klienci, z którymi mocodawca zawierał stosunki. Należy informować stałych klientów o odwoływaniu dotychczasowego pełnomocnika.

Musimy zwrócić uwagę na tzw. zdolność kontraktową (zdolność zawierania umów). Musimy ustalić, czy strona, która chce zawrzeć z nami umowę, ma w ogóle zdolność kontraktową – czyli czy może być podmiotem praw i obowiązków wynikających z umowy. Zdolność kontraktowa to wycinek zdolności do czynności prawnej.

Nas interesuje, czy strona jest podmiotem prawa.

Jakie mamy podmioty prawa (art. 33¹ KC):

– osoby fizyczne

– osoby prawne

– niepełne osoby prawne – takimi w naszym systemie prawnym są przede wszystkim handlowe spółki osobowe, spółki w organizacji, oddziały zagranicznych ubezpieczycieli

Jeżeli chodzi o osoby prawne, to w naszym systemie prawnym nie ma znaczenia, czy dana umowa mieści się w przedmiocie działalności osoby prawnej.

Możliwość komentowania Odwołanie umocowania została wyłączona

Odwołanie pełnomocnictwa jest jednostronnym oświadczeniem woli mocodawcy skierowanym do pełnomocnika i jest skuteczne wtedy, gdy doszło do pełnomocnika w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią. Nie ma zastrzeżonej żadnej formy, nawet gdyby taka forma była konieczna do udzielenia pełnomocnictwa.

Pełnomocnictwo może być odwołane w każdym czasie. Jest ono stosunkiem opartym na zasadzie zaufania. Stąd zasada odwołalności pełnomocnictwa w każdym czasie.

Wyjątek – art. 101 paragraf 1 KC. Mocodawca może zrzec się z góry uprawnienia do odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku wewnętrznego, będącego podstawą pełnomocnictwa.

Trzeba pamiętać jednak o tym, że udzielenie pełnomocnictwa nigdy nie powoduje wyłączenia możliwości działania samego mocodawcy.

Możliwość komentowania Działanie bez umocowania lub z przekroczeniem umocowania została wyłączona

Osoba, która działa jako pełnomocnik, nie mając do tego umocowania, lub dokonując czynności, które nie mieszczą się w zakresie umocowania, nazywana jest rzekomym pełnomocnikiem i określana jest mianem falsus procurator.

Czynność takiego rzekomego pełnomocnika nie wywołuje bezpośrednich skutków dla reprezentowanego. Taki wniosek wynika a contrario z art. 95 paragraf 2 KC. Nie skutkuje również w sferze praw i obowiązków pełnomocnika, bo ujawnił, że działa nie we własnym imieniu, a w imieniu osoby trzeciej.

Zgodnie z art. 103 KC ważność umowy, która została zawarta przez rzekomego pełnomocnika, może być uzależniona od jej potwierdzenia przez osobę, w imieniu której taka umowa została zawarta. Do czasu potwierdzenia mamy do czynienia z bezskutecznością zawieszoną. W momencie, gdy mocodawca potwierdzi taką umowę, umowa taka staje się skuteczna i ważna. Brak potwierdzenia powoduje, że taka czynność jest bezwzględnie nieważna.

Jeżeli umowa nie zostanie potwierdzona przez mocodawcę, to rzekomy pełnomocnik ma obowiązek do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy. Ma również obowiązek naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę, nie wiedząc o braku umocowania. Obowiązek odszkodowawczy ogranicza się do tzw. ujemnego interesu umowy. Nie wchodzą w to ewentualnie ewentualne zyski strony.

Co do zasady, jednostronna czynność prawna rzekomego pełnomocnika jest bezwzględnie nieważna. Jeżeli jednak druga strona zgodziła się na działanie pełnomocnika bez umocowania, to w takim wypadku znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy o zastosowaniu umowy i mocodawca może potwierdzić tą czynność.

Możliwość komentowania Rodzaje pełnomocnictwa została wyłączona

Ze względu na zakres umocowania wyróżniamy następujące rodzaje pełnomocnictw:

– pełnomocnictwo ogólne – obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu, np. zarządzanie nieruchomościami lokalowymi w nieruchomości, która należy do mocodawcy

– pełnomocnictwo rodzajowe – obejmuje umocowanie do wykonywania określonego rodzaju czynności prawnych, np. do zawierania umów sprzedaży czy do składania oświadczeń woli w procedurze zawierania umów, w których uczestnicy mocodawca

– pełnomocnictwo szczególne – obejmuje umocowanie do konkretnej czynności prawnej

Do udzielenia poszczególnych rodzajów pełnomocnictwa znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące czynności prawnych (art. 99 paragraf 1 KC).

Pełnomocnictwo rodzajowe powinno określać rodzaj czynności prawnej objętej umocowaniem oraz jej przedmiot.